Wrecsam Ifanc

Straen, Pryder ac Anhwylderau Panig

Mae pryder yn deimlad y bydd pawb yn ei brofi rywbryd. Rydym i gyd yn ei brofi wrth wynebu sefyllfaoedd bygythiol neu anodd. Gall effeithio ar rywun yn eu corff a'u meddwl, a gallai gael ei achosi gan bryder neu ofn.

Bydd 1 o bob 10 o bobl yn cael profiad o bryder neu ffobia rywbryd yn eu bywyd.

Fel arfer mae ofn a phryder yn gallu bod o gymorth, yn helpu ni i osgoi sefyllfaoedd peryglus, yn ein gwneud yn wyliadwrus a'n hysgogi ni i ymdrin ‚ phroblemau. Ond, os yw'r teimladau yn dod yn rhy gryf neu'n mynd ymlaen yn rhyw hir, gallai atal ni rhag gwneud y pethau rydym eisiau a gwneud ein bywyd yn ddiflas.

Efallai bod pobl sydd dan straen neu'n bryderus yn:

• Poeni trwy'r adeg
• Teimlo'n flinedig
• Ddim yn gallu canolbwyntio
• Teimlo'n groendenau
• Cysgu'n wael
• Efo crychguriadau'r galon (palpitations)
• Chwysu'n drwm
• Cyhyrau dolurus a phoen
• Anadlu'n drwm
• Bod â phendro
• Teimlo fel llewygu
• Diffyg traul (indigestion)
• Dolur rhydd (diarrhoea)

Ymosodiad o banig ydy pan fydd ofn a phryder dwys yn taro rhywun yn sydyn. Symptomau o ymosodiad o banig ydy:

• Ymwybyddiaeth gynyddol o guriad y galon
• Chwysu
• Crynu neu ysgwyd
• Teimlo fel dy fod yn tagu, yn diffyg anadl neu'n cael dy fygu
• Poen neu anghysur yn y frest
• Teimlo'n s‚l neu boenau yn y stumog
• Teimlad o afrealrwydd neu ddatgysylltiad ohonot ti dy hun neu'r amgylchedd o'th gwmpas
• Pendro, ansefydlog neu lewyg
• Ofn marw
• Diffyg teimlad, goglais neu binnau bach (pins and needles)
• Rhynnu neu byliau o wres

Gall siarad am y broblem gyda ffrindiau neu deulu fod yn fanteisiol. Gall dod o hyd i ffyrdd o ymlacio helpu rheoli'r pryder a thensiwn ñ unrhyw beth o lyfrau i helpu dy hun a DVDs i ofyn am gymorth proffesiynol.

Gall meddyginiaeth helpu e.e. cyffuriau fel vallium neu dawelyddion. Maent yn effeithiol mewn trin pryder ond yn gallu bod yn gaethiwus, a pan fydd pobl yn ceisio stopio eu cymryd gallant brofi sgÓl-effeithiau annymunol. Ni ddylid eu defnyddio i drin problemau pryder hirdymor.

Cofia:

• Siarada am dy deimladau
• Cadwa'n actif
• Bwyta'n dda
• Cyfynga alcohol
• Treulia amser gyda ffrindiau a theulu
• Gofynna am gymorth
• Cymera egwyl
• Bydda'n ti dy hun
• Gofala am eraill