Wrecsam Ifanc

Planhigion ac Anifeiliaid

Ni fyddwn yn gallu goroesi heb blanhigion ac anifeiliaid, maent yn dibynnu ar ei gilydd. Mae planhigion yn darparu ocsigen a bwyd i bobl ac i anifeiliaid. Er mwyn iddynt dyfu mae arnynt angen golau’r haul, dŵr a gwastraff anifeiliaid fel maethynnau. Drwy fwyta planhigion, mae anifeiliaid yn helpu i ddosbarthu eu hadau.

Gyda chynefinoedd gwyllt dros y byd i gyd yn diflannu yn gyflym oherwydd datblygiad modern, mae llawer o blanhigion ac anifeiliaid yn wynebu diflaniad. Bydd rhyw 1 ym mhob 10 o rywogaethau o blanhigion ac anifeiliaid wedi diflannu erbyn 2050, yn ôl ymchwil a gynhyrchwyd gan Brifysgol Leeds yn 2004.

Bydd y tudalennau hyn yn eich cyflwyno i gynefinoedd naturiol y gwahanol blanhigion ac anifeiliaid yng Nghymru a sut y gallwn ofalu amdanynt a’u gwarchod fel y gallwn barhau i werthfawrogi eu harddwch am flynyddoedd lawer i ddod.

• Mae’r gair ’bioamrywiaeth’ yn cyfeirio at yr amrediad eang o fywyd ar y ddaear, a’r berthynas gymhleth sy’n bodoli rhwng popeth sy’n fyw
• Mae’r amrywiaeth o blanhigion ac anifeiliaid ar y ddaear yn anghygoel. Mae miloedd o rywogaethau yn cael eu darganfod bob blwyddyn - ond amcangyfrifir y bydd 40 i 100 rhywogaeth o blanhigion ac anifeiliaid yn diflannu bob dydd
• Mae popeth a wnawn yn gysylltiedig mewn rhyw ffordd neu’i gilydd â bioamrywiaeth y blaned, o gael aer a dŵr i wneud plastigau a gyrru ceir
• Rydym yn defnyddio adnoddau’r ddaear yn gyflymach nag y gall y blaned eu hailosod, sy’n niweidio bioamrywiaeth y ddaear. Mae ffermio dwys, llygru afonydd a’r môr a dinistrio’r fforestydd glaw ac anialdiroedd yn niweidio cydbwysedd naturiol y ddaear
• Yng Ngogledd America a Gorllewin Ewrop mae pobl yn defnyddio bron i bedair gwaith mwy o adnoddau’r ddaear na gweddill y byd at ei gilydd
• Os ydym ni’n parhau yn yr un modd, byddwn ni’n defnyddio mwy o adnoddau nag sydd ar gael ar y ddaear, ac ni fydd y blaned yn gallu cynnal bywyd fel y mae
• Gallwch helpu trwy newid pethau syml ynglŷn â’r ffordd rydych yn byw er mwyn ceisio lleihau faint o adnoddau’r ddaear rydym yn eu defnyddio
• Dewiswch fwyd organig. Mae hyn yn golygu bod y cnydau wedi’u tyfu mewn ffordd gynaliadwy - nid yw’r tir wedi’i drin yn rhy ddwys, ac nid yw maetholion naturiol y pridd yn cael eu disbyddu
• Meddyliwch am y pethau rydych yn eu taflu i ffwrdd. Mae safleoedd tirlenwi yn cynnwys 10 y cant o wastraff bwyd, ac mae miliwn o adar a 100,000 o anifeiliaid môr yn cael eu lladd gan blastig gwastraff bob blwyddyn