Wrecsam Ifanc

Cyfrifiaduron

• Mae cyfrifiaduron ar gael ar sawl ffurf a gall eu defnyddio at amrywiaeth o ddibenion
• Prosesu geiriau, taenlenni, cronfeydd data, gemau, chwarae a chreu cerddoriaeth a defnyddio’r rhyngrwyd yw’r dibenion mwyaf cyffredin
• Mae’n bosib y byddi di’n ei chael yn hwylus defnyddio cyfrifiadur i greu a storio gwaith ysgol neu brosiect rwyt ti’n gweithio arno
• Bydd llawer o bobl yn defnyddio rhyw fath o gyfrifiadur ar gyfer eu swyddi
• Bydd y rhan fwyaf o bobl yn dysgu sut i ddefnyddio cyfrifiadur yn yr ysgol, ond mae cyrsiau ar gael i ti eu dilyn os wyt ti am ddysgu mwy

Y Rhyngrwyd

Mae defnyddio’r rhyngrwyd yn un o ddibenion mwyaf cyffredin cyfrifiaduron personol. Bydd pobl yn defnyddio’r rhyngrwyd at amrywiaeth o ddibenion, gan gynnwys:

• Dod o hyd i wybodaeth am unrhyw bwnc
• Dysgu
• Cael y newyddion diweddaraf
• Creu busnes
• Prynu a gwerthu nwyddau
• Cyfarfod â phobl a ’sgwrsio’
• Siarad â phobl
• Cadw mewn cysylltiad â theulu a ffrindiau

Mae mynediad i’r rhyngrwyd am ddim yn y rhan fwyaf o lyfrgelloedd ar hyd a lled Cymru.

Ystafelloedd Sgwrsio

• Mae ystafelloedd sgwrsio yn ffordd wych o rannu diddordebau a barn â phobl, ond cofia fod modd i unrhyw un sydd wedi mewngofnodi ac sy’n edrych ar y dudalen we weld yr hyn rwyt ti'n ei deipio i mewn i ystafell sgwrsio neu fwrdd negeseuon
• Y ffordd orau o ddefnyddio ystafell sgwrsio yw defnyddio un sy’n cael ei goruchwylio. Mae hyn yn golygu bod goruchwyliwr yn monitro pynciau’r sgyrsiau ac yn rhybuddio pobl sy’n dweud rhywbeth amhriodol neu ddifrïol
• Gall goruchwylwyr hefyd wahardd pobl o rai ystafelloedd sgwrsio

Risgiau Ystafell Sgwrsio

Gall sgwrsio â phobl dros y rhyngrwyd fod yn hwyl, ond mae’n rhaid i ti sylweddoli na fyddi di weithiau yn adnabod y bobl rwyt ti'n cyfathrebu â nhw. Gall rhai pobl ddweud celwydd ac esgus eu bod yn rhywun nad ydyn nhw mewn gwirionedd, felly mae’n bwysig cadw’n ddiogel.

Mae cadw’n ddiogel pan fyddi di ar–lein yn rhwydd:

• Paid rhannu unrhyw fanylion personol nac ariannol, gan gynnwys oed, rhif ffôn, manylion cyfrif banc, cyfeiriad cartref
• Paid dweud pa ysgol neu brifysgol rwyt ti'n mynd
• Paid anfon unrhyw luniau ohonot ti dy hun dros y rhyngrwyd
• Paid credu popeth y bydd pobl yn ei ddweud wrthyt ti
• Os bydd rhywun yn gofyn am gyfarfod, mae hi'n llawer mwy diogel cyfarfod yn yr ystafell sgwrsio
• Os wyt ti'n penderfynu eu cyfarfod, gwna'n siŵr dy fod di’n penderfynu ar rywle cyhoeddus, a cher â ffrind gyda thi, beth bynnag dy oed
• Os wyt ti dan 16 oed, byddai’n well mynd yng nghwmni oedolyn er dy ddiogelwch

Siopa dros y rhyngrwyd

• Mae prynu nwyddau dros y rhyngrwyd yn ffordd gyflym o siopa – gall chwilio am yr eitem rwyt ti am ei chael a thalu amdani ar–lein
• Mae risg ynghlwm â thalu am nwyddau â cherdyn debyd neu gerdyn credyd, gan y gallai defnyddwyr eraill y we gael mynediad i’r dudalen a chasglu manylion y cerdyn
• Pan fyddi di'n siopa ar–lein, gwna'n siŵr dy fod di’n defnyddio gwefannau diogel yn unig. Chwilia am logo clo clap ar waelod y sgrin
• Mae’r logo clo clap yn golygu na all defnyddwyr eraill y we weld y wybodaeth rwyt ti’n ei hanfon dros y rhyngrwyd
• Os byddi di’n prynu nwyddau ar–lein gan ddefnyddio cerdyn credyd neu ddebyd, mae gen ti’r un hawliau â phe byddet wedi’u prynu mewn siop –gweler gwefan y Swyddfa Masnachu Deg i gael rhagor o wybodaeth